کلید جداکننده یا ایزولاتور چیست؟
کلید ایزولاتور نوعی وسیله مکانیکی برای قطع و وصل برق است بدین صورت که وقتی در حالت قطع قرار دارد، بین کنتاکت ها فاصله به وجود می آورد. این کلید که به نام جدا کننده نیز معروف است هنگامی می تواند یک مدار را قطع یا وصل کند که جریان ها قطع شوند و یا بین ولتاژ دو سر هر کدام از قطب ها تغییر قابل ملاحظه ای ایجاد نشود.
کلید ایزولاتور همچنین می تواند جریان ها را در شرایط عادی از مدار عبور دهد و همچنین برای زمانی مشخص جریان هایی را در شرایط غیر عادی مانند اتصال کوتاه تحمل کند. بر اساس استاندارد برای یک خط یا یک تابلو برق و یا یک مصرف کننده تجهیزات الکتریکی با چیدمان مطابق زیر استفاده می شود:
در قسمت ابتدایی از یک کلید جداکننده یا ایزولاتور استفاده می شود، این کلید تحت بار نامی بوده و برای ایمنی است و قطع و وصل نمی شود. پس از کلید جداکننده سیستمهای حفاظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار قرار میگیرند. قطعه بعدی کلیدهای بهره برداری هستند که بعد از سیستمهای حفاظتی قرار میگیرند. این کلیدها به منظور قطع و وصل بار بوده و میتوانند تجهیزات تحت بار نامی را خاموش و روشن کنند و در آخر بار یا مصرف کننده قرار میگیرد.
نکات کاربردی در مورد ایزولاتورها
یکی از نکات مهم در مورد ایزولاتور این است که این کلید میتواند در حالت بی باری کامل یا عبور جریانهای بسیارکم قطع و وصل شود و نباید از آن به عنوان قطع و وصل کننده مدار یا ماشین در حال کار استفاده کرد ؛ به همین دلیل باید قبل از قطع دیسکانکتور بار توسط کلیدهای دیگر کاهش داده شود، سپس میتوانیم از عدم عبور جریان مطمئن شویم.
دلیل کاربرد کلیدهای ایزولاتور در جهت قطع همه هادیهای فعال و جدا کردن تجهیزات از منبع تغذیه اصلی است.انجام این کار باعث ایمنی در کار شده و هنگام تعمیرات، نوسازی و کارهای به این صورت انجام می شود. دیسکانکتور یا قطع کننده ها معمولا به صورت نرمال یا ترکیب شده با فیوز هستند و به صورت دستی یا موتور دار می توان از آنها استفاده کرد.این کلیدها می توانند در تابلو برق یا در جعبههای استاندارد قرارگرفته و استفاده شوند.
بصورت کلی ایزولاتورها باید دارای شرایط زیر باشند:
1.باید همیشه کلید و دسته قطع و وصل آن در دسترس قرار بگیرند.
- کلید باید دارای نمایشگر قطع و وصل مکانیکی باشد یا پللاتین ها در وضعیتی قابل دیدن باشند.
3 .این کلید باید هادیهای فعال را از منبع اصلی قطع کند. در بعضی مدلها ترمینال هایی برای نول و ارت وجود دارد در واقع این پلاتینها در مقایسه با پلاتین های فاز زودتر بسته و دیرترهم قطع میشوند.
۴. اگر به جای دیسکانکتور از کلید ایمنی استفاده میکنید، دقت کنید که دسته قرمز و صفحه یا بدنه باید زرد رنگ باشند.
۵. باید با استفاده از قفلهای آویز و تجهیزاتی که مخصوص نشانه گذاری هستند(LockOut, TagOut)، کلید را در حالت قطع، قفل کنیم.
ایزولاتور در مواردی مانند : در ورودی اصلی برق و انشعابهای هر بخش، در سیستمهای تهویه، فن ها، ماشینهای شتسشو، رستورانها ، در محل هایی که چند نفر به صورت هم زمان روی مدار یا تجهیزات کار میکنند ، در مورد تجهیزات خودکار و یا شامل کنترل ، در مکان هایی که تعمیرکار نمیتواند ورودی اصلی برق را ببیند و موارد مشایه استفاده می شوند.